Orkiestra Filharmonii Opolskiej
Norbert Twórczyński – dyrygent
W programie:
Richard Wagner – Idylla Zygfryda
Siegfried Wagner – Sehnsucht (Tęsknota)
Mieczysław Karłowicz – Symfonia e-moll „Odrodzenie” . . .
Orkiestra Filharmonii Opolskiej
Norbert Twórczyński – dyrygent
W programie:
Richard Wagner – Idylla Zygfryda
Siegfried Wagner – Sehnsucht (Tęsknota)
Mieczysław Karłowicz – Symfonia e-moll „Odrodzenie” op. 7
Słowa: idylla, tęsknota i odrodzenie stanowią swoistą ramę programową koncertu, którego to dzieła Richarda Wagnera, Siegfrieda Wagnera oraz Mieczysława Karłowicza w wyjątkowy sposób łączą w sobie osobiste emocje kompozytorów z ich artystycznymi poszukiwaniami.
Koncert otworzy „Idylla Zygfryda” Richarda Wagnera, subtelna i intymna kompozycja dedykowana żonie kompozytora - Cosimie, z okazji narodzin ich syna, Zygfryda. Utwór ten, powstały w 1870 roku, został wykonany po raz pierwszy w wyjątkowej atmosferze prywatnego koncertu w domu rodziny Wagnerów w szwajcarskim Tribschen. „Idylla Zygfryda”, która początkowo miała pozostać prywatnym prezentem, jest pełna liryzmu, subtelności i harmonii, łącząc w sobie elementy muzyki kameralnej i symfonicznej. Jest to muzyczny obraz szczęścia rodzinnego, ale również subtelny wyraz pragnienia odnalezienia wewnętrznego pokoju. Wagner operuje tu intymnymi barwami orkiestry, unikając monumentalizmu charakterystycznego dla swoich dramatów muzycznych. Rozwój motywów muzycznych jest niezwykle delikatny, co sprawia, że „Idylla Zygfryda” emanuje niezwykłym ciepłem, będąc jednym z najpiękniejszych przykładów intymnej muzyki symfonicznej XIX wieku.
Kolejnym utworem jest „Sehnsucht“ („Tęsknota”) autorstwa Siegfrieda Wagnera, syna Richarda i Cosimy Wagnerów. Siegfried Wagner, choć pozostawał w cieniu sławy ojca, był również utalentowanym kompozytorem, który starał się wypracować własny styl, oddalając się od wpływów dramatyzmu ojca na rzecz bardziej lirycznej i osobistej ekspresji. „Sehnsucht“ jest jednym z takich przykładów – to pełne melancholii dzieło, w którym kompozytor eksploruje temat tęsknoty, wewnętrznego rozdarcia oraz poszukiwania sensu. W utworze można wyczuć zarówno inspirację muzyką ojca, jak i próbę wyjścia poza jego spuściznę. Melancholijne frazy oraz subtelne akcenty harmoniczne tworzą atmosferę pełną nostalgii i wyrafinowania. „Sehnsucht“ oddaje osobisty charakter poszukiwań artystycznych i egzystencjalnych Siegfrieda, jego próby wyjścia z cienia wielkiego ojca i stworzenia własnego języka muzycznego, pełnego emocji i wyrazistości.
Wieczór zakończy monumentalna Symfonia e-moll „Odrodzenie” op. 7 autorstwa Mieczysława Karłowicza. Ten wybitny kompozytor, w swojej jedynej symfonii, zabiera nas w podróż pełną dramatycznych zwrotów akcji i głębokich emocji, będącą muzycznym wyrazem refleksji nad życiem, śmiercią oraz nadzieją na odrodzenie. Utwór, skomponowany w latach 1902–1903, wyróżnia się bogatą orkiestracją i wyraźnymi kontrastami dynamicznymi, co nadaje mu wyjątkowej mocy i głębi. Karłowicz w mistrzowski sposób rozwija wątki muzyczne, prowadząc słuchacza od mrocznych, wręcz przytłaczających partii, przez pełne ekspresji momenty kulminacyjne, aż po finał, który brzmi jak hymn na cześć odradzającego się życia. W tej symfonii możemy odnaleźć inspiracje zarówno muzyką niemiecką, jak i słowiańskim folklorem, co czyni ją dziełem unikalnym i niezwykle oryginalnym w repertuarze symfonicznym. Symfonia „Odrodzenie” to utwór, który angażuje emocjonalnie i intelektualnie, będąc nie tylko manifestacją indywidualnego stylu kompozytora, ale także wyrazem głębokiego przeżycia duchowego.
„Idylla Zygfryda” Richarda Wagnera stanowi przykład subtelnej muzyki kameralnej, w której kompozytor rezygnuje z monumentalnych rozwiązań na rzecz intymnej ekspresji, łącząc w sobie cechy muzyki symfonicznej i kameralnej. „Sehnsucht” Siegrieda Wagnera, mimo wyraźnych wpływów ojca, stanowi próby osobistego wyrażenia tęsknoty i wewnętrznego konfliktu, wyróżniając się lirycznym charakter i złożoną harmonią. Z kolei jedyna symfonia w dorobku Mieczysława Karłowicza – „Odrodzenie” – z jej dynamicznymi kontrastami i rozbudowaną orkiestracją, jest przykładem przejścia od romantyzmu ku nowym kierunkom w muzyce XX wieku. Wszystkie trzy dzieła ukazują indywidualne poszukiwania artystyczne kompozytorów, którzy choć działali w cieniu wielkich tradycji, potrafili na swój sposób wyrazić osobiste doświadczenia i refleksje, tworząc dzieła pełne muzycznej głębi i intelektualnej spójności.